sanal-dunyada-bilgi-ve-cocuklari-korumaliyiz

Sanal Dünyada Bilgilerinizi ve Çocuklarınızı korumak için neler yapmalı?

1- Şifrelerinizi doğum tarihi, isminiz, okul numaranız, telefon numaranız gibi kolay tespit edilebilir kombinasyonlardan seçmeyin. Şifrelerinizde sayı, yazı, karakterler ve büyük, küçük harfleri de kullanın. Minimum 8-10 karakterden oluşan şifreler kullanın.
2- Web sitelerinde şifreniz bu bilgisayarda saklansın mı? Vb sorular geliyorsa bu seçeneği seçmeyin her seferinde şifrenizi tekrar girmeyi tercih edin.
3- Şifre hatırlatma sorularınızı ve cevaplarınızı kolay tahmin edilebilir ve bulunabilir kelime ve cümlelerden seçmeyin. Kayıt esnasında istenen alternatif e-mail adresi bölümünü mutlaka doldurun.
4- Bilgisayarınızda mutlaka güncel bir anti virüs programı ve internet saldırılarından korunmak için firewall programı kurun.

5- Ebeveyn koruma sistemini etkinleştirin.
6- Kablosuz modem kullanıyorsanız mutlaka kablosuz modem ayarlarında erişim filtrelemesi ve/veya şifreleme seçeneklerini etkinleştirin.
7- Çocuklarımızı internetten uzaklaştırmaya çalışmayalım, interneti nasıl güvenli kullanacaklarını öğretelim.
8- Facebook, mypace ve diğer sosyal network sitelerinde özel bilgilerinizi paylaşıma açmayın.
9- İşletim sisteminiz ne olursa olsun mutlaka güncellemeleri kontrol edin ve kurun Microsoft için otomatik güncelleştirme seçeneklerini açın.
10- Web maillerinde bu hesabın size ait olduğunu kanıtlayacak bilgilere sahip olun. Mail klasörleriniz, hesabınızı ilk aktif hale getirdiğiniz tarih vb.
11- Tanımadığımız kişilerden gelen e-postaları ve eklerini açmayın. E-posta yazılımlarındaki otomatik önizleme seçeneğini kullanmamaya çalışın.
12- Mesajlaşma yazılımlarında tam olarak emin olmadığınız kişileri mesajlaşma listenize eklemeyin.
13- Halka açık alanlarda mümkün olduğunca bankacılık işlemleri gibi kritik işlemleri yapmamaya çalışın ve masadan kalkarken mutlaka “Oturumu Kapat” veya “Sign Out” seçeneğiyle girdiğiniz site ve mesajlaşma yazılımlarından çıkın.
14- Mesajlaşma yazılımlarıyla gelen veya e-posta ile gelen bağış isteklerini çok iyi kontrol ederek bağış yapın.
15- Kolay para kazanmaya yönelik e-postaları dikkate almayın. (Örneğin geçen hafta gelen bir e-mail çok komikti:Bill Gates’ten gelen bir mesajı 10 kişiye gönderirsem hesabıma para yatıracaklarını söylüyorlardı veya gelen mesajı 10 kişiye göndermezsem uğursuzluğun beni bulacağı veya gönderirsem hayatımın değişeceği gibi mailler geliyor.)
16-Ebeveynler için çevrimiçi güvenlik kılavuzu: Yaşlar ve dönemler
17-Ortak bilgisayar kullanımında dikkat etmeniz gerekenler
18-Yoldayken dizüstü bilgisayarınızı korumanın yolları.
19-Ortak kablosuz ağları daha güvenli kullanın
20-E-posta güvenliği
21-Kimlik avı konusunda bilgilerinizi sınamak isterseniz.
22-Bu testi uygulayıp istenmeyen postanın nasıl önüne geçebileceğinizi bilip bilmediğinizi öğrenin.
24-Bu testi uygulayıp, istenmeyen postayla ilgili daha aldatıcı gerçeklere yönelik bilginizi sınayın.
25-Çocukları çevrimiçi olduklarında korumaya yönelik aile anlaşmaları yapabilirsiniz. Örnek anlaşma için:
26-Çocuklar ve internet ile ilgili sık sorulan sorular:
Anne babalar özellikle çocuklarınıza aşağıdaki uyarıları öğretin!
27- Çocuklarınıza kim ararsa arasın
a. * MSN Şifresi
b. *Posta şifresi
c. *Banka şifresi
d. *Anne kızlık soyadı
e. *Ev Adresi
f. *Anne-babaya ait iş bilgileri
konularında kesinlikle kimseyle bu bilgileri paylaşmamalarını öğretin. Bu bilgileri isteyenler öğretmen,polis,belediye gibi ünvanları kullansalar dahi bu bilgileri vermemelerini söyleyin. Çünkü hiçbir kişi sizden msn şifrenizi istemez(Eğer kötü niyetli değilse) veya özel sorular sormaz.
28-Çocuklarınıza internet üzerinden kesinlikle resimlerini paylaşmamalarını veya resim gönderirken çok dikkat etmeleri gerektiğini öğretin. Özellikle mesajlaşma yazılımları üzerinden resim veya özel bilgilerini gönderirken dikkat etsinler. Karşıda mesaj gönderdikleri kişinin arkadaşları olduğundan emin olamazlar.
29-İnternet siteleri veya mesajlaşma yazılımları üzerinden gelen rahatsız edici sorular ile karşılaşırlarsa hemen sizlere haber versinler.
30-Banka,telefon şirketi,okul vb yerlerden aradıklarını ve hediye için vb nedenlerle bilgilerinize ihtiyaç duyduklarını söyleyen telefonlar alırlarsa karşıdaki kişiden telefon numaralarını istesinler ve size haber versinler.
31-Çocuklarınız üye oldukları sitelerden gelen e-postaları dikkatle okusunlar. Şifre yeniden belirleme,hediye kazandınız vb mesajlarda gerekirse üye oldukları site yöneticilerine mesaj atıp böyle bir mail atıp atmadıklarını öğrensinler.
32-Mesajlarla gelen “Biz terörle savaşıyoruz vb” mesajların sonunda “eğer bize katılmak ve destek vermek için antivirüs programınızı kaldırıp şu programı yükleyin…” diye mesajlar geliyorsa kesinlikle bu mesajları dikkate almasınlar. Antivirüs programlarını kaldırmasınlar.
33-Güvenliği yüksek sitelerde normal klavye yerine ekran klavyesi vardır. Çocuklarımız bu klavyeyi kullanmaya alışmalı, bu sayede normal klavyede yazdıklarınızı kaydeden programlardan da korunmuş olursunuz. Şifreleriniz daha güvende olur.
34-Kullandığınız bilgisayarlarda mutlaka antivirüs programı,kişisel firewall(internetten gelen saldırıları engelleyen program) ve ek güvenlik yazılımları olmalı. Bu yazılımları bulunduğunuz bölgedeki tekno marketler ve bilgisayar şirketlerinden çok uygun fiyatla satın alabilirsiniz.
35-Ve en önemlisi:Yukarıda anlattığımız güvenlik önlemlerine anne-babalar öncelikle siz uymalısınız ki çocuklarınızı internetten gelen tehlikelerden koruyabilin.
35- Google Adwords, Paypall gibi hesaplarınız varsa mail ile “hesabınız kapatıldı yenilemeniz lazım, hesabınızı başkası kullanıyor şifrenizi tekrar belirlemek için şu linke tıklayın” gibi mesajlar gelebilir. Kesinlikle bu linklere tıklamayın.
36- Elektronik postalarınızda güvenliği üst seviyeye çıkarmak için dijital imza kullanın.
( http://www.e-guven.com.tr,http://www.turktrust.com.tr)
37- Elektronik ticaret işlemlerinde sitenin güvenilirliğinden eminseniz bile https ile başlayan ekranlarda bilgilerinizi girmeye özen gösterin.
( http://www.tbb.org.tr/turkce/guvenlik/internet%20bankaciligi%20ve%20guvenlik.htm)
38- Mesajlaşma yazışmaları üzerinden gelen kontör isteği, para isteği gibi istekler arkadaşınızdan bile gelse yanıt vermeyin arkadaşınızı telefonla arayıp bilginin doğruluğunu mutlaka kontrol edin.
39- Şifre, parola, hesap numarası gibi bilgilerinizi bilgisayarınızda (Excel, word vb formatlarda) saklamayın.
40-
Devam edecek….

G.Çağdaş KAVAL