sozluk

Account

Kullanıcı Bilgileri. Bir bilgisayara veya bilgisayar ağına bağlanmak için gerekli kullanıcı adı ve parolası gibi bilgileri içerir.

---

ACTIVE-X:

Mıcrosoft'un Sun Microsystem'in Java'sına karşı çıkardığı bir program geliştirme dili. Internet üzerinde kullanılabilecek programlar üretmek için kullanılıyor.

---

Alias:

Takma ad.

---

Alta Vista

Digital Equipment Co. firmasına ait olan AltaVista, popüler Internet tarayıcı servislerinden biridir. Servisin amacı; aradığınız bilgiye, web sayfasına veya haber grubuna ufak bir aramadan sonra ulaşabilmenizi sağlamaktır.

---

Anonymous FTP:

Her internet kullanıcısının dosya transferi yapabileceği FTP siteleridir. Buraya bir ftp programı ile bağlanıyorsanız, username bölümüne anonymous, şifre bölümüne de e-mail adresinizi yazmalısınız. Browser ile ftp sitesine bağlanıyorsanız bu ayarlar browserınızda default olarak vardır.

---

AOL:

AOL, America On Line'ın kısaltılmasından oluşmuştur. Sadece Amerikada 4.5 milyon kullanıcısı olan America On Line her ne kadar ev kullanıcılarına hizmet veren bir sistem olsa da Internet erişimi de sağlamaktadır.

---

Applet:

HTML sayfalarda bulunan java dilinde yazılmış programların derlenmiş biçimidir.

---

Attachment:

E-mail (elektronik posta)�lara dosya ekleyerek gönderme iºlemidir

---

Backbone:

Network üzerindeki temel geçiş yollarını (pathway) oluşturan yüksek hızlı hat ve bağlantılarının oluşturduğu yapı.

---

Background:

Web sayfalarının arka fonlarına verilen isim

---

Beta :

Bilgisayar dünyasında, programların geliştirme ve test aşamasında olduklarını belirten ad.

---

Bit:

İletilebilen en küçük veri miktarı.

---

Bookmark:

Türkçede sık kullanılan olarak geçer. Web sayfalarında gezerken, hoşunuza giden sitelerin adresinin browserınız da saklanmasını sağlar.

---

Bounce:

E-mail�in gönderildiği adrese ulaşmayıp, geri gelmesi.

---

Bps:

(Bits-Per-Second) 2 bağlantı noktası arasında verinin transfer edilme hızı. Örneğin bir 28.800 Bps modem saniyede 28.800 bit transfer edebilir.

---

Browser:

World Wide Web üzerinde dokümanların transfer edilip görüntülenmesini sağlayan programlara "browser" adı verilir. Şu an bu sayfaları görmek için kullandığınız program sizin browser�ınızdır. (Internet Explorer, Netscape Communicator gibi)

---

CGI (Common Gateway Interface):

Server daki programların birbirleri ile iletişim kurmalarını ya da diğer programların Web server ile nasıl iletişim kuracaklarını belirleyen kurallar seti. Genellikle web server dan data yı alan ve bu data ile küçük işlemler yerine getiren (forma yazılan bilgileri e-mail olarak atmak gibi) küçük programlardır

---

Cgi-bin:

Web Server�da CGI dosyalarının bulunduğu dizine verilen genel isim.

---

Channel

IRC deki tartışma alanlarına verilen ad. (oda)

---

Cookie:

Browser tarafından kullanıcıya gönderilen ve kulanıcının sabit diskine yerleşen küçük dosyacık. Bu dosya, ziyaret edilen site hakkında tarih, kullanıcı adı, ziyaret saati gibi bilgileri içerir. Aynı sitenin bir sonraki ziyaretinde kontrol edilir. (Bazı sitelerde Web sayfası özellitirme diye bir secenek vardır. Bu bölümü doldurduğunuzda o siteye tekrar girdiğinizde sadece sizin istedikleriniz o sitede görülür. Cookie bu işlemde sizin tanımlanmanızı sağlayan programdır.)

---

DATA:

Manyetik ortamdaki her türlü bilgiye verilen addır. İnternet ortamında alıp gönderdiğiniz veriler data olarak adlandırılır.

---

Defrag

Harddiskin veriminin artırılması için yapılan birleştirilme işlemi.

---

DEMO:

Yazılımların, reklam amaçlı olarak piyasaya sürülmüş şekli. Demolar hiçbirzaman yazılımın tüm özelliklerini kullanmanıza izin vermezler.

---

Dial-up:

İletişim kurulacak bilgisayarın, var olan telefon hattını kullanarak bilgisayarınız ile aranmasıyla kurulan haberleşme yolu

---

DNS (Domain Name Server):

Bağlanılan sunucu ismini açık Internet adresine çevirmek için kullanılan bir mekanizmadır. Internet üzerinde aynı adlı iki veya daha fazla sunucu isminin olmaması da yine DNS sistemi sayesinde gerçekleşmiştir.

---

Domain Name:

Bir Internet sitesini tanımlayan adres. (xxx.com.tr gibi) Her domain name bir IP adresine karşılık gelir.

---

Download:

İnternet üzerinden dosya çekme işlemi.

---

E-mail (elektronik-posta):

Elektronik Posta, posta işlemlerinin (mektuplaşma v.s.) Bilgisayar ortamında yapılmasıdır. E-mail ile diğer internet kullanıcısına mektup ve dosya gibi şeyler gönderebilir ve alabilirsiniz.

---

Encryption:

Internet üzerinden transfer edilen bilgilerin, üçüncü şahıslar tarafından okunmamasını sağlayan bir şifreleme yöntemi.

---

E-zine:

İnternet üzerindeki online dergi.

---

FAQ (Frequently Asked Questions):

Sıkça Sorulan Sorular anlamına gelir. Web sayfalarında gezerken, web sayfasında belirtilen konu hakkında sorulabilecek soruların cevaplarını içerir.

---

FINGER:

Windows işletim sisteminde kullanılan bir programdır. Internet üzerinde sorgulama yapmak için kullanılıyor. En çok Kullanım alanını IRC de bulmaktadır.

---

Firewall:

İnternete bağlı makinaların güvenliği için kullanılan bir sistemdir. Bilgisayara gelen veri paketlerini kontrol eder ve istenilmeyen verilerin sisteme girmesini engeller.

---

Freeware:

Kullanılması ve dağıtılması tamamen ücretsiz olan programlar.

---

FTP (File Transfer Protocol):

Ftp sadece bir protokol olmakla kalmayıp, internet üzerinden dosya transferi yapmak için kullanılır. FTP kullanılarak başka bir Internet sitesine "login" olunur (Bknz. Anonymous FTP) ve buradaki dosyalara "site sorumlusu"nun hak tanıdığı kadar erişim sağlanır.

---

Gateway:

Gateway, teknik olarak aynı türden olmayan iki protokol'ün anlaşmasını sağlayan donanım yada yazılım anlamına gelir. Bu terim Internet üzerinde genellikle, bir sistemden diğer bir sisteme geçiş sağlayan bir mekanizmayı anlatır

---

Gopher:

Internet üzerinde hypertext kullanmadan değişik menülerdeki materyallere ulaşmayı sağlar. Gopher sitelerinde resim ve program yoktur. Tamamen text formatından oluşur. Kullanımı gittikçe azalmaktadır.

---

Groupware:

Aynı bilgiler üzerinde çalışan, aynı binada, odada veya ağ üzerinde çalışan bir grup insan için tasarlanan programlara denir.

---

GuestBook

Ziyaretçi Defteri. Girdiğiniz Web sitesine, site hakkındaki görüş, istek ve önerilerinizi yazıp, diğer ziyaretçilerin yazdıklarını okumanızı sağlar.

---

Hacker:

Bilgisayar sistemlerine izinsiz giren kiºilere verilen ad.

---

Heading:

HTML dökümanlarında genellikle yazının başlığının ve genel tanımların bulunduğu bölgedir.

---

Hit:

Browser tarafında Web Server a yapılan Tek bir isteme hit denir. Örneğin 3 adet resim içeren bir sayfa çağrıldığında 4 adet hit olur. 1 adet sayfa için + 3 adet de içindeki resimler için.

---

Home page:

Bir sitenin ana(giriş) sayfası olmakla beraber, Kişisel Web sayfalarına da home page denilmektedir.

---

Host:

Network üzerinde diğer makinalara servis veren herhangi bir makina.

---

HotJava:

Sun MicroSystems tarafından tasarlanmış Mosaic-tipi web tarayıcılarına alternatif olarak tasarlanan yeni bir Java destekli web tarayıcısıdır. Özellikle "etkileşimli" web sayfaları geliştirmek isteyenler için tasarlanan bu tarayıcının yapımı henüz bitmemiştir.

---

HTML:

HTML (HyperText Markup Language) World Wide Web'in bilgi görüntülemekte kullandığı dosya formatıdır. HTML sayfaları kullanarak metinler değişik şekillerde ekrana getirilebilir, sayfalara resim, ve ses eklenebilir. Bu okumakta olduğunuz sayfa bir HTML sayfasıdır. HTML, bu sayfaya verilen isim değil, sayfanın oluşturulması için kullanılan progralama sistemidir.

---

HTTP:

Internet üzerinde HTML sayfalarının aktarılması için "HyperText Transport Protocol" isimli standart bir protokol kullanılır. Hiç şüphe yok ki İnternet üzerinde en çok kullanılan (ve en önemli) protokoldür.

---

Hyperlink

HTML sayfasında bir takı (tag) kullanılarak başka bir dosya ile oluşturulan bağlantıdır.

---

Hypermedia:

Az kullanılan bir terimdir. Metin, grafik, ses, hareketli görüntü gibi Internet üzerinde iletişimi mümkün olan her türlü medyayı ifade eder.

---

Hypertext

HyperText, dökümanları biçimlendirmek, resim eklemek, bağlantılar yaratmak için kullanılan metoddur.

---

I Accept:

Kabul ediyorum. İnternette herhangibirşeye üye olmak istediğinizde, size önce bellibir şartname sunarlar. Bunu kabul ediyorsanız, şartnamenin sonundaki "I Accept" butonuna basmalısınız.

---

Imagemap

Imagemap bir çok bağlantı barındıran bir grafiktir. Bu grafik değişik yerlerine basıldığında sizi farklı URL adreslerine veya bağlantılara götürecek biçimde bölümlenmiştir.

---

Inbox

E-maillerin geldiği dizine verilen ad.

---

Internet Explorer

Mıcrosoft'un Web Browser'ı . Internet Explorer ile web sayfaları gezilebilir, Ftp yapabilir, e-posta işlemleri gerçekleştirebilir, haber gruplarına üye olabilirsiniz.

---

Intranet

Firma içinde bildiğimiz Internet yazılımlarının kullanıldığı sadece firmaya özel network.

---

IP (Internet Protocol):

Herkesce kabul edilmiş bir internet adresleme sistemi. Merkezi ABD de olan GSI adlı kuruluş tarafından verilen IP adresleri sayesinde aynı adresin birden fazla makinaya verilmesi önlenmiş oluyor. Www.xy.com gibi harflerle ifade dilmiş bir adres aslında rakamlardan oluşur, Örneğin; http://www.gul.net.tr adresi aslında 195.175.68.4 rakamlarına karşılık gelir.

---

IRC (Internet Relay Chat):

IRC ler dünya üzerindeki bütün Internet kullanıcıların biraraya gelerek gerçek zamanda online olarak sohbet ettikleri yerlerdir. IRC servisi veren bir adrese bağlandığınızda çeşitli konu başlıkları altında açılmış odalar görürsünüz. Sizi ilgilendiren bir oda gördüğünüzde hemen girip sohbete katılabilir yada kendiniz bir oda açabilirsiniz, hem de istediğiniz her konuda.

---

ISDN

(Integrated Services Digital Network) 128.000 bps hızındaki özel telefon hattı. (Normal hatların hızı 56.000 - 64.000 bps dir).

---

ISP (Internet Servis Provider)

Internet servis sağlayıcı (GülNet gibi).

---

Java

Sun Microsystems'in yarattığı kolay kullanılır, güvenli, nesneye dayalı ve güçlü bir programlama dilidir. HTML dili ile beraber kullanılan JAVA, daha çok HTML sayfasına görsel efectler katmak ve kolay kullanım sağlamak için kullanılmaktadır.

---

Join

Bağlanmak, girmek.

---

K56Flex

Daha hızlı veri transferini sağlayan, Rockwell chipsetli modem üreticilerinin kullandığı modem teknolojisi.

---

Leased-Line:

Turk Telekom A.Ş.den alınan kiralık hat devresi ile, İki nokta arasında, istenen kapasitede kurulan sürekli bağlı olan iletişim hattı.

---

Link

HTML bağlantılarıdır. Bunlar, döküman içinde sizi başka bir konuma, aynı serviste başka bir dosyaya veya bambaşka bir servise yollayabilir. Not: Bağlantılar genellikle mavi ve altı çizili metinden oluşur. Üzerine geldiğinizde mouse el işaretini alacaktır.

---

Linux

Bir işletim sistemidir. UNIX'in türevi olan bu işletim sistemi tamamen ücretsiz olup, gün geçtikçe kişisel alanda kullanımı artmaktadır. (Ayrıntılı bilgi için: http://www.linux.org.tr" )

---

Listserv

Çok kullanılan bir e-mail programıdır. Kullanıcılara posta listelerine abone olma, katkıda bulunma ve çıkma şansı verir.

---

Live

�Canlı yayın� kavramının internet üzerindeki kullanımıdır. Uygun programlarla internet üzerinden çeşitli yayınlar canlı olarak izlenebilir. ( Radyo, Televizyon v.s.)

---

Mailing List:

Kullanıcının tek bir adrese mesaj göndererek, üye olan kullanıcılara bu mesajın dağılmasını sağlayan mesajlaşma sistemi. Mail grupları olarak adlandırılan bu sistem sayesinde, İnternet üzerinde bir çok konuda gruplar, birbirleri ile bilgi alışverişinde bulunurlar.

---

Majordomo

En çok kullanılan e-mail programıdır. Kullanıcılara posta listelerine abone olma, katkıda bulunma ve çıkma şansı verir. (Mailing List oluşturulmasında kullanılır.)

---

Map

Web tasarımında kullanılan, yüklenen grafiğin belirli bölgelerine basıldığında değişik bağlantıları çağırmak için kullanılan sistemdir.

---

Members

Üyeler. Web sitelerinde "Members" yazılı yerlere girebilmeniz için, önce oraya üye olmanız gerekmektedir.

---

Mirror

Bir web sitesinin, tamamen aynı olan bir yansısının başka bir adreste bulunmasıdır.

---

Modem (MOdulator-DEModulator):

Bilgisayarınızın telefon hattına bağlanarak, diğer telefon hatttına bağlı bilgisayar ile iletişim kurmasına yarayan araç.

---

Mosaic

NCSA tarafından tasarlanan Machintosh, Windows ve Unix ortamlarının tümünde birden çalışabilen ilk Web tarayıcısıdır.

---

MSN (Microsoft Network):

Microsoftun, dünya çapında hizmet vermeyi amaçladığı online servis ağı.

---

Network

Kaynaklarını paylaşmak için birbirine bağlanmış 2 veya daha fazla bilgisayarın oluşturduğu yapı.

---

News

Haberler. Web sayfalarında bağlanmış olduğunuz sitenin içerdiği konu hakkındaki yeni haberlerin ya da, genel olarak dünya haberlerinin sunulduğu bölümdür.

---

News Serser:

Haber gruplarına ev sahipliği yapan server.

---

Newsgroup

USENET üzerindeki Haber gruplarına verilen isim. Haber grupları, mail gruplarından daha eskiye dayanan ve çok daha geniş bir alanı ve konuları kapsayan bir bilgi alış-veriş ortamıdır.

---

NFS (Network File System):

Bilgisayarda kullanılan programların network makinalarında kullanılmasını sağlar.

---

NIC (Networked Information Center):

Bir network için bilgilerin tutulduğu birime denir. En meşhuru domain isimlerinin kaydının yapıldığı InterNIC dir. NIC (Network Interface Card) network kartlarına da bu isim verilir.

---

Nick:

İnternetteki sohbet alanlarında (IRC de) kullanılan takma ad.

---

NNTP (Network News Transport Protocol):

Sunucu ve istemci tarafından kullanılan USENET postinglerini TCP/IP uzerinden taşımaya yarayan protokole verilen isimdir. USANET News grupları bu protokol ile çalışır.

---

Operator

Bir sistemi işleten kişi.

---

OS/2:

IBM Personal System/2' de kullanılan işletim sistemi.

---

Output

Yapılan işlemin çıktısı.

---

Packet Switching:

Internet üzerindeki data taşıma metodu. Paket anahtarlama anlamına gelir.Paket anahtarlamalarda veriler parçalara ayrılır. Bu parçalarda verinin nereden geldiği ve nereye gitmekte olduğu bilgileri vardır. Bu sayede aynı hat üzerinden değişik adreslere giden veriler taşınabilir.

---

Password

Parola. Kullanıcının sisteme giriş için, kendisine verilen şifredir.

---

Plug-in:

Browser�ınızın belli bir formattaki (biçimdeki) veriyi işleyip size sunmasını sağlayan, yüklendikten sonra browserınızın bir parçası olan kısa yazılım.

---

POP (Point of Presence):

Network�ün bağlanılabilecek bir noktasının bulunduğu şehir yada lokasyon.

---

POP3 (Post Office Protocol):

Gelen e-maillerin tutulduğu sunucu server.

---

Port Address:

TCP/IP tabanlı uygulamalar hattın diğer ucundaki bilgisayarla haberleşmek için belirli bir port adresi kullanırlar. Port adresi, içinde verilerin nereden alınıp nereye verileceğini kesin olarak saptayan bir mekanizma barındırır.

---

PPP (Point to Point Protocol):

Internet için TCP/IP bağlantısını modem ile kurmak için oldukça sık kullanılan bir protocol.

---

Protocol

Protokol, iki bilgisayarın birbirlerine veri yollarken izledikleri biçim, veri aktarma formudur. Protokoller bilgisayara alt düzey kodlar yollayarak iki makine arasındaki iletişimi sağlar.

---

Queue (Mail):

İnternete bağlanıldığında gönderilmek üzere bekleyen e-mailler listesi.

---

Quick Time:

Apple tarafında üretilmiş bir film ve ses oynatıcısı. Quick Time dosyaları Avı gibi diğer video formatlarında daha az yer kaplıyor ve kullanıcı filime alınmış görüntüyü döndürebiliyor uzaklaşıp yakınlaşabiliyor. Internet ile önemi daha fazla artan bu program, İnternet üzerinden film ve ses dinlemenizi de sağlar.

---

Real Player:

Real Audio nun daha gelişmişi denilebilecek bu program, sesin yanısıra video görüntülerini de oynatmaktadır. Web sayfalarındaki birçok video real playerın bilgisayarınıza yüklü olmasını ister.

---

RealAudio:

Web Tarayıcılara FM kalitesinde müzik dinlemek için eklenen bir programdır. Bu programı tek başına kullanabileceğiniz gibi browserınıza da ekleyebilirsiniz.

---

Router

2 veya daha fazla network arasındaki bağlantıyı sağlayan küçük sistemlerde, özel amaçlı bir bilgisayar, büyük sistemlerde ise özel bir cihaz. Bu cihaz, bütün vaktini hangi adresten gelen paketlerin hangi adrese hangi yol üzerinden gideceğini ayarlamakla geçirir.

---

Search

Arama. Kayıtlı olan tüm internet sitelerinde veya sadece site içerisinde arama yapmanızı sağlar.

---

Search Engines (arama servisleri):

Kişileri istedikleri bilgiye veya Web sayfasına ulaştırmayı amaçlayan "Internet tarayıcı" servislerdir.

---

Shopping

Alışveriş merkezi. İnternetten online alışveriş yapabileceğiniz sitelerdir.

---

SLIP (Serial Line Internet Protokol):

Dial-up internet bağlantısı sağlamaya yarayan Internet Modem Protokolü.

---

SMDS (Switched Multimegabit Data Service):

Çok yüksek data transferleri için geliºtirilen bir standart.

---

Smileys

Daha çok, IRC de kullanılan, kişinin o anki durumunu belirten işaretlerdir. ( gülümsemek, üzülmek, >: kızmak gibi )

---

SMTP (Simple Mail Transfer Protokol):

E-mailleri serverda dağıtmak için kullanılan temel protokol. Mail gönderme protokolü.

---

Spider

Web tarama servislerinin veritabanlarını büyütmek için, yeni Web sayfaları ve onlara ait bağlantıları bulan programlara "örümcek" ismi verilir.

---

SQL (Structured Query Language):

Veritabanına sorgulama göndermek için kullanılan özel bir programlama dilidir.

---

SSL (Secure Sockets Layer):

Netscape Communications tarafından tasarlanan, Internet üzerinden şifrelenmiş, güvenli iletişimi sağlayan protokoldür.

---

Submit-it:

Kendi web sayfalarının reklamını yapmak isteyenler için izlenebilecek en kolay yol, URL adresini gözde tarama servislerine yazdırmaktır. Bu Submit-it olarak ifade edilir.

---

T-1:

1.544.0 bps hızında leased-line bağlantısı. Bu oldukça yüksek bir hız olmasına rağmen (1 MB yaklaşık olarak 10 saniyede transfer edilir) full-screen, full-motion video için yeterli değildir.

---

T-3:

44.736.0 bps hızındaki leased-line bağlantısı. Bu hız full-screen, full-motion video için gereken daha fazla bir hızdır.

---

Tag:

HTML'de dökümana biçim vermek için kullanılan etiketlerdir.

---

TCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol):

Internet'i oluşturan temel protokollerdir. Değişik tipteki bilgisayarların haberleşmesine olanak sağlayan bir prokoldür.

---

Telnet

Bir Internet sitesinden diğerine bağlanmak için kullanılan komut ve programdır. Komutu kullanarak bir internet sitesine bağlandığınızda karşınıza sitenin "login:" komut satırı gelecektir. Böylece Internet üzerinde iki makine direkt (ve özel) olarak birbirine bağlanabilir. Ve size karşı makinadan verilen izin kadar, bağlandığınız sistemi kontrol edebilirsiniz.

---

Terminal Server:

Özel amaçlı, bir tarafında birçok modem takmak için yerler olan, diğer tarafında da LAN yada host makinası ile bağlantıyı sağlayan bilgisayara verilen isim.

---

Trial

Bir Programın Deneme Sürümü.

---

TURNET

Türkiye'de Internet hizmeti veren Türk Telekom�a bağlı resmi kuruluş.

---

Update

Güncelleştirmek

---

URL (Uniform Resource Locator):

WWW üzerinde kaynaklara bağlanmayı sağlayan, adresleme düzeni.

---

Verify

Doğrulamak. Bir verinin girilmesi sırasında doğru olarak tamamlanıp tamamlanmadığının kontrol edilmesi.

---

View

Dökümanların, kullanıcıya göre sunuluş şekli.

---

WAN (Wide Area Network):

Şehirler, ülkeler veya kıtalar arası oluşturulmuş bilgisayar ağlarının genel adı.

---

Web Browser

İnternet üzerinde gezinmeye ve bilgi transferi yapmaya yarayan yazılımların genel adı.

---

Webmaster:

Bir web sitesinin yönetimini üstlenen kişiye "Webmaster" adı verilir. Webmaster'ın görevi Web sitesininin tasarımını yapmak ve güncelliğini korumaktır.

---

WWW (World Wide Web):

Aynı anda tüm multimedya özelliklerinin (metin, resim, ses, animasyon, video) gösterilmesine olanak veren bir internet protokolüdür. WWW, dünyaya yayılmış örümcek ağıdır.

---

XWindow

Linux işletim sistemi için geliştirilmiş tamamen ücretsiz olan bir pencere denetleyicisi.